Sözcükte Anlam Özellikleri

 Sözcükte anlam nedir ilk önce bunu anlatalım sizlere..?
      - Sözcük, kendi başına anlamı olan veya cümle kuruluşunda görevi bulunan dil birliğidir..

   1.Gerçek Anlam:
            a)İlk veya Temel Anlam: Bir sözcüğün tek başına söylendiğinde bizde çağrıstırdığı anlamına o sözcüğün temel anlamı denir.Sözlükte ilk sırada yer alır.
    Örnek olarak..
- Ayaklarının ağrısından günlerce uyuyamadı.    Cümlesinde '' Ayak '' sözcüğü temel anlamda kullanılmıştır.
       
               b) Yan Anlam: İlk anlamıyla anlamca ilişkili ama ilk anlamından farklı anlam ya da anlamlarına sözcüğün yan anlamı denir.
  Örnek olarak..
      - İskemlenin bir ayağı kırılmış.. Cümlesinde ''ayak'' sözcüğü bazı şeylerin yerde yüksekçe durmasını sağlayan destek anlamında kullanıldığından yan anlam kazanmıştır..

2.Mecaz yada Değişmece Anlam:
     Bir sözcüğün gerçek anlamının dışındaki anlamına mecaz anlam denir.
Örnek olarak... Bu kazak Ahmet'i hiç açmamıştı.    Cümlesinde ''açmamak'' sözcüğü güzel göstermemek anlamında kullanılarak mecaz anlam kazanmıştır..
 Sınavı kazandı ya burnundan yanına varılmaz artık ( Mecaz anlam olarak kullanılmıştır.)

Püf Noktası: Temel anlamını yitiren sözcük soyut anlam kazanmışsa mecaz,somut anlam kazanmışsa yan anlamlıdır..

3. Terim Anlam:
     Bir bilim, sanat, spor veya meslek dalıyla ilgili belirli bir kavramı karşılayan sözcüklere ''terim'' onların bu anlamlarına da ''terim anlam'' denir. Her bilim ve meslek dalının kendine özgü terimleri vardır.

Örnek Olarak..      Bahar neşesi adlı oyuna iki bilet aldık..     Cümlesinde ''oyun'' sözcüğü tiyatro terimidir..

Sinop Burnu'nda bu yıl güzel bir tatil köyü projesi hayata geçirilde ( Terim anlam)

Püf Noktası: Bir sözcüğün terim anlam kazanabilmesi için belirli bir dalda kullanılması gerekir.

   -Çocuklar yine oyuna daldılar..

   -Olaya bir de bu açıdan bakalım..

Cümlelerinde günlük hayatla ilgili durumları karşılayan altı çizili sözcükler terim değildir..

4. Sözcüklerde Çok Anlamlılık:
    Bir sözcüğün zaman içerisinde yeni anlamlar kazanmasına sözcüklerde çok anlamlılık denir.

- Yarasının bağını degiştirdi. (Sargı)

- Yürümesine, çocuk ayak bağı oluyor. (Engel)

- Pazardan iki bağ maydanoz al. (Deste)

- Ailesiyle olan bağlarını geliiştirdi. (İlişki)

- Derste kas bağları konusunu işledik (Doku)

- İyonik bağ kimya dersinin konusudur. (Birleşik)

Püf Noktası: Bir sözcüğün birden fazla yan anlamı olabilir.
Örnek: ''Kol'' sözcüğü

- Balkondan düşünce kolu burkuldu.. cümlesinde temel anlamda kullanılmıştır.

- Bu dere burada iki kola ayrılmış,

- Çamaşır makinesinin kolunu yanlış tarafa çevirmişsiniz. Cümlelerinde ise yan anlamda kullanılmıştır.