Ünsüz Düşmesi - Ünsüz Türemesi

 Küçültme eki ''-cik -cek '' yada ''-l'' yapım eki ''k'' ünsüzü ile biten sıfatlara, getirildiğinde sözcüğün sonundaki ,''k'' düşer..

küçük-cük   >  küçücük
yüksek-l-di  >  yükseldi   gibi..

Ünsüz Türemesi:
   Ünsüzle biten bazı sözcükler ünlü ile başlayan ek alınca son ses ikizleşir.

sır-ı  = sırrı     his-i   = hissi  gibi
''et-eyle-ol'' gibi yardımcı fiillerle yapılan birleşik fiilerde ses türemesi olabilmektedir..

zan etmek   > zannetmek
hal olmak    >  hallolmak  vb..

Yazıya verilen etiketler: Ünsüz düşmesi,ünsüz düşmesi nedir,ünsüz düşmesi konu anlatımı,Ünsüz türemesi,ünsüz türemesi nedir,ünsüz türemesi konu anlatımı,ünsüz türemesine verilen örnekler,ünsüz düşmesine verilen örnekler

Ünsüz Benzeşmesi ( Sertleşmesi )

 Bir sözcük ''f-s-t-k-ç-ş-h-p'' sert ünsüzlerden biri ile biter ve bu sözcük ''c-d-g'' yumuşak ünsüzlerden biriyle başlayan ek alırsa ekin başındaki ''c-d-g'' yumuşak ünsüzleri ''ç-t-k'' sert ünsüzlerine dönüşür. Buna ünsüz benzeşmesi nedir..

      Yanlış       Doğru
     kitap-da      kitapta
     1923'de      1923'te
     ses-den       sesten

Yazıya Verilen Etiketler: ünsüz benzeşmesi,Ünsüz benzeşmesi konu anlatımı,Ünsüz benzeşmesi nedir,Ünsüz benzeşmesine verilen örnekler

Ünsüz Yumuşaması ( Değişimi )

 p,ç,t,k sert ünsüzleriyle biten sözcüklere ünlü ile başayan bir ek getirildiğinde bu sesler yumuşar ve ''b,c,d,g,ğ'' seslerine dönüşür. Buna ünsüz yumuşaması denir..

dolap+ı    >   dolabı
yargıç+ı    >   yargıcı


Yazıya Verilen Etiketler: ünsüz yumuşaması,ünsüz yumuşaması nedir,ünsüz yumuşaması konu anlatımı,ünsüz yumuşamasına verilen örnekler

Ulama

 Ünsüzle biten sözcüklerden sonra ünlüyle başayan bir sözcük geldiğinde, ünsüz, ünlüye bağlanarak okunur..

- Sana dün bir tepeten baktım aziz İstanbul..
mısrasında baktım aziz İstanbul sözleri arasında ulama yapılmıştır..

Yazıya Verilen Etiketler: ulama,ulama nedir,ulama konu anlatımı,ulamaya örnekler

Ünlü Değişimi ( Ünlü Kalınlaşması )

  Ben ve sen zamirlerine yönelme hal eki (-a,-e) eklendiğinde bu zamirlerin ünlülerinin değiştiği görülür..

Örnek:
   ben-a    > bana
   sen-a     > sana

Yazıya Verilen Etiketler: Ünlü değişimi,Ünlü değişimi nedir,Ünlü değişimi konu anlatımı,Ünlü değişimine örnekler

Ünlü Daralması

 Düz geniş ünlü olan ''a-e'' ile biten fiilere -yor şimdiki zaman eki geldiğinde geniş ünlü daralarak ''ı-i-u-ü'' seslerinden birine dönüşür.Bu ses olayına ünlü daralması denir..

Başla-yor    >   Başlıyor
Bilme-yor    >   Bilmiyor   vb gibi

Yazıya Verilen Etiketler: ünlü daralması,ünlü daralması nedir,ünlü daralması konu anlatımı,ünlü daralmasına örnekler

Ünlü Türemesi

   Bir, az, dar, genç gibi tek heceli bazı sözcükler -cik ekini aldığında araya bir ünlü girer..

az   >  az-cık    > az-ı-cık
bir  >  bir-cik    > bir-i-cik  gibi..

Pekiştirilmiş sözcüklerin bazılarında da ünlü türemesi görülür..


sağlam  >  sapsağlam   > sapasağlam
yalnız    >  yapyalnız     > yapayalnız  vb..

Yazıya Verilen Etiketler: Ünlü türemesi,Ünlü türemesi nedir,Ünlü türemesi konu anlatımı,Ünlü türemesine örnekler