Paragrafın gözle görülen ögeleri,onun yapısını oluşturur.
Bir paragraf yapı, bakımından şu ögelerden oluşur: giriş cümlesi,gelişme cümleleri ve sonuç cümlesi.
1. Paragraf Tamamlama:
Paragrafın eksik bırakılan bölümünün tamamlanması istenen sorular, giriş,gelişme ve sonuç bölümlerine ilişkin bilgilerin yanında anlam,anlatım ve düşüncenin akışını bozan cümleyle ilgilidir.
Paragrafta boş bırakılan herhangi bir yerin tamamlanmasıyla ilgili sorulardır.
Bu tip sorularda unutulmaması gereken; paragrafı tamamlayacak söz,yargı,ifade ya da cümlenin metnin içeriğine, ana düşüncesine, yardımcı düşüncelerinden herhangi birine anlamca ters düşmesi gerektiği koşuludur.
---O zaman sanat reçeteye uymak, eleştiri de eserin reçeteye uygun olup olmadığını göstermek olurdu.Böyle reçete düzenleyenler, edebiyat dünyasında görülmemiş değildir.Fakat bu düzenlemelere göre yazılan şeylerden ne kaldı ??
Parçada geçen '' böyle reçete düzenleyenler '' sözünden boş kısma sanatın kurallarını belirleyen ölçütlerden bahseden bir ifade gelmesi gerektiğini anlıyoruz.Bu ifade, ''Boy boy sanat eserleri çıkarmak için elde birtakım reçeteler bulunsaydı dünyada sanattan ve eleştiriden daha kolay bir şey olmazdı.'' cümlesidir..
a) Giriş Bölümü:
Paragrafın ilk cümlesidir.Genellikle tek cümledir ve konunun sunulduğu bölümdür.Ana düşünceyi taşıyacak niteliktedir.
Ben klasik biçimde yazılmış öykülere alışmışım.Onun için okuduğum öyküde bir olay, bir başlangıç, bir son olsun isterim.Bugünkü ürünlerin coğunda bunlar yok.Sanırsınız ki yazar hep kendi içini dinliyor.İzlenimlerini anlatıyor.Bir olay olmadığı gibi kişiler de yok bunlarda.Çoğu, düz yazı biçiminde yazılmış şiirlere benziyor..
Bu parçanın ilk cümlesi aynı zamanda konu cümlesidir.''Klasik biçimde yazılmış öyküleri sevmek'' işlenmektedir.Daha sonra gelen cümleler bu konuyu açıklar niteliktedir..
b) Gelişme Bölümü:
Konunun açıklandığı ve aydınlatıldığı bölümdür.Bu bölümde örnekler verilir, kanıtlar gösterilir, benzerlikler,çelişkiler,karşıtlıklar sergilenir,karşılaştırmalar yapılır.
Ele alınan konu, ana düşünce olgunlaştırılır.''Açıklama yeterlidir.''kanısına varıldığında, bölüm tamamlanmış olur ve sonuç bölümüne geçilir.
Yargılar, birbirine zincirin halkaları gibi bağlanır.Onun için bu bölümdeki bağlayıcı ögelere dikkat etmek gerekir.
c) Sonuç Bölümü:
Dil ve düşünce yönünden önceki cümleleri bir sonuca ulaştıran karar cümlesidir.Konuyu özetleyen bir niteliktedir.
Tümevarım paragrafında ana düşüncenin yer aldığı cümlelerdir..
Dil, bir anlaşma aracıdır.Bir dilin sözükleri,anlatılmak istenenin zihnimizde canlanmasını sağlar.Kullandığımız sözcüklere anlamlar yükler,bunların bizde uyandırdığı duygu, düşünce,imgelerle birbirimizle iletişim kurarız.Bir sözcüğün zihnimizde canlandırdığı görüntüden başka bir şey değildir.Kısaca söylemek gerekirse ----
Parçada ''Dilin bir anlaşma aracı olması'' işleniyor.Ayrıca sözcüklerin dilin anlaşmayı sağlamada hangi yollarla anlam kazandıkları üzerinde duruluyor.Böyle bir konuyu karara bağlayacak cümlede,sözcüklerin anlam özelliklerini ve düşündürme gücünü vurgulayan bir içerik olmalıdır.Dolayısıyla bu cümle şu şekilde tamamlanabilir.''... her sözcüğün bir anlamı ve düşündürme gücü vardır..''
0 yorum:
Yorum Gönder